Ordonnantie Tiel 1665Ordonnantie der Stadt Tyel Op 't stuck vande Peste ende begravinge der Dooden met den aenkleven van dien.Tot Tyel. Gedruckt by Gooswynus van Duyn, Boeckverkooper inde Vleystraet/ over 't Stadhuys/ Anno 1665 Ordonnantie op 't stuck vande Peste ende begravinge der Dooden, etc. Alsoo de droevighe / smettelijcke en schouwelijcke Sieckte der Pestilentie/ ghelijck in andere Naebuerighe Steden ende plaetsen/ (Godt betert) begint te ontsteecken binnen deser Stadt/ ende datmen soo veel moghelijck/ alle middelen behoordt/ ende schuldigh is voor te wenden/ ommem door de hulpe/ ende Ghenade Godts alle vordere Infectie/ ende besmettinge te verhoeden: Soo heeft den Eerbaeren Raedt deser Stadt Tyel/ goet ende nodigh ghevonden te Ordonneren/ ende te Statueren/ Ordonneren ende Statueren by deesen. I Eerstelick/ dat alle huysen daer yemandt aen de Pest is gestorven/ of mocht komen te sterven/ voor den tijdt van ses weecken/ naer des lesten Overlijden/ soo van Deuren als Vensters/ inde benedenste verdiepinge/ egeene uytgesondert/ gesloten moeten blijven/ sonder die te openen/ of eenighe Neringe te doen/ of yets voor te setten/ dan alleen de Deuren/ by 't in ende uytgaen/ alles op een poen van tien goutguldens. II Salmen uyt geen onder of boven-vensters vande voorsz. huysen/ ofte oock op eenige Mueren of heyningen geen klederen/ Deeckens/ of andere huysraet/ binnen den voorsz. tijdt mogen hanghen om te verluchten/ op een poene van vijf goutguldens t'elckens te verbeuren. III De huysingen die uytsterven/ sullen na den lesten Doode in ses weecken niet mogen verhuert worden/ om den selven tijt bewoont te worden/ en ook na dien tijt niet eer/ dan als deselve na behooren zullen zijn geboent/ op poene van vijftien goutguldens IV De tappers en de herbergiers/ wiens huysen met de voorsz. Sieckte besmet zijn / zullen inde voorsz. ses weken geen volck logeren/ of gelagen setten/ op poene van tien goutguldens. V Sullen uyt de besmette huysen in den tijdt van ses weecken egeene Wollen of Linnen/ Mitsgaders Winckel-waren/ egeen uytgesondert ghebrocht of verkocht mogen worden/ en na expiratie vanden voorsz. tijdt/ alvorens te verbrengen ofte te verkoopen/ wel te reynighen/ ende verluchten/ op poene van twinitich goutguldens. VI Uyt de voorsz. huysen salmen op de publicque Straten/ noch inde Grachten geen Stroo/ of andere vuyligheydt mogen overbrengen/ gieten/ verbranden noch verluchten/ maer zullen het Stroo binnen haer huys in kleyne bundels verbranden/ ende d'andere vuylnis in de Wael-stroom storten/ op poene van tien goutguldens. VII Salmen egeene Goederen uyt besmette huysen in de Tafel van Leninghe/ voor de expiratie van de ses weecken / en alvorens wel verlucht ende gereynight zijnde/ mogen brengen/ op de boeten als voorsz. VIII Wordt verboden voor de ses weecken / ende verluchten/ ende reynigen als voorsz. eenige Goederen of huysraedt by Erfhuys te verkoopen/ op poene als voorsz. IX Dat oock den Erfhuys-Meester geen Erfhuysen sal moghen houden/ dan naer voorgaende gedaen openingh vande Goederen/ ende verworven consent vande heeren Magistraeth/ op poene van arbitrale correctie. X Geduerende deese contagieuse Sieckte/ salmen geen Bedden/ kussens/ klederen/ of diergelijcke inde Stadt mogen brenghen/ op arbitrale correctie/ tenware suffisant worde bewesen de selve uyt geen besmette huysen gekomen te zijn. XI Sullen geen schippers/ Voerluyden/ Veerluyden/ noch andere in deser Stadt van buyten eenige Siecken/ noch Bedelaers mogen brengen/ op arbitrale correctie. XII Dat geene doode Lichamen aen de vorosz. Sieckte ghestorven/ langer dan twee-mael-vier-en-twintigh ueren zullen moghen ghehouden/ maer binnen dien tijdt begraven worden/ op poene van twaelf goutguldens. XIII Item sal niemandt uyt de besmette huysen/ noch de geene die de seleve frequenteren/ binnen de ses weecken/ mogen begeven op eenighe Merckten/ of publicque plaetsen/ onder't gedrangh van 't volck/ noch in eenige Vergaderingen of Gelagen komen/ mede niet inde Kerck onder 't volck / maer apart ter plaetse bereets aengeweesen/ ende in cas van noodt vorders aen te wijsen/ oock 't volck soo veel mogelijck te mijden/ en geen ordinaris Wandelplaetsen gebruycken/ op poene van vier goutguldens. XIV Salmen voor alle besmette huysen/ als van outs/ een stroowisch hanghen tot een teycken/ ten minsten een vierendeel lanck/ ende dat de selve vande Voorbijgangers konnen ghesien worden/ oock die uyt besmette huysen komen/ of frequenteren/ een wit Roeyken inde handt hebben/ ten minsten lanck twee voeten/ op poene van tien goutguldens. XV Alle besmette Persoonen die van den Armen leeven/ zullen tot de Respectieve Arme Meesters/ noch in haere Stoepen of Vergaderinghen/ om eenighe Aelmoessen moghen koomen/ maer sulcks door onbesmette Persoonen laten halen/ op arbitrale correctie. XVI In de voorsz tijdt van ses weecken/ salmen geen persoonen jonck of out/ uyt besmette huysen komende/ in onbesmette huysen mogen te werck stellen/ op poene van ses goutguldens. XVIII Sullen uyt de besmette huysen voor de expiratie van de voorsz. ses weecken/ geen kinderen ter scholen moghen gaen/ ghesonden worden/ noch by de Meesters of Matressen geaccepteert/ op poene yeder te verbeuren als boven. XIX De Begraeffenis-Bidders zullen in gheen besmette huysen mogen gaen/ op poene van cassatie. XX D'Ordinaris aenghenome Pest-dragers/ zullen de conversatien vande Menschen buyten haer beroep mijden/ ende schouwen/ op arbitrale correctie. XXI Daer yemandt aen de voorsz. Sieckte op sijn sterven leydt/ salmen gheen Luyden of Bueren moghen inroepen/ op poene van tien goutguldens. XXII Op de Begraeffenis van soodanighe Dooden/ salmen gheen Vrienden/ of andere in't Sterfhuys moghen versoecken/ op poene voorsz. XXIII Dat den Afgestorven door niemant anders/ als doe daer toe vande heeren Magistraeth aenghestelt zijn/ ofte naderhandt aenghestelt/ uyt het huys ghehaelt/ ende ter Aerden ghebracht sal mogen worden/ ende dat by provisie ende naeder ordre / op poene van vijftigh goutgulswna/ ende arbitrale correctie. XXIV In 't begraven vande Dooden/ salmen den naesten wech ghebruycken/ sonder omdraghen/ op poene van vijf goutguldens/ by't Sterfhuys ende Bidders te verbeuren. XXV Voortaen salmen geen Dooden vercieren met eenighe Groente of dierghelijcke/ op poene van ses goutguldens/ by yedere die daer hantdadigh aens is / te verbeuren. XXVI De Baren salemn voor de Sterfhuysen niet setten/ dan tegen den tijdt datmen die begraven sal/ op poene voorsz. XXVII Den Doodtgrave sal op de dagen alsmen Predickt/ onder de Predicatie geen Graven moeten open laten legghen in de kerck/ ende maecken dat by 't Begraven de Graven datelijck moeten toegevult/ effen ghemaeckt/ ende bedeckt worden / op poene van cassatie. XXVIII Alle Wolle of Linne klederen der Siecken/ of Dooden vande Pest/ salmen buyten het Sterfhuys niet wasschen/ noch ongewasschen uytdragen/ op poene van ses goutguldens. XXIX Ghelijck geen Seepsop/ vuyle Materialen/ ghelaten Bloedt/ of andere onreynigheydt/ uyt de Pesthuysen op de Straten ghebracht/ ghegoten of gheworpen sal moghen worden/ op poene van tien goutguldens. XXX De kleeden of Laeckens diemen huert/ zullen in geen Sterfhuysen of besmette huysen mogen worden ghebracht/ maer als de kist op de Baer staet/ eerst over gheleydt/ ende van een der Drageren weder afghenomen/ ende alsdan ten huyse vanden Pestmeesters/ ofte den Pest-Sieckentrooster ghebracht worden; zullende de eyge Doodtklederen aen den Armen niet eer moghen uytgedeelt worden/ voor dat de huysinge zullen zijn geboent. XXXI Ende alsoomen daeghelijcks meer ende meer bevindt/ dat verscheyde Burgheren ende Inwoonderen/ groote honden zijn houdende/ ende langhs de Straten laten lopen/ daer door met kinderen ende andersints ongelegentheydt staet te verwachten/ hebben daeromme alle de geene die soodanighe kleyne of groote honden houden/ by deesen expresselick verboden/ deselve by Daeghen of by Nachten langhs de Straten te moghen laten lopen/ maer in haer eygen huysen ende Erven ophouden/ op poene dat een yeghelick die sal moghen doodtslaen/ ofte doodtschieten/ ende daer-en-boven te verbeuren twee goutguldens/ ten waere yemandt met de selve uyt de Stadt wilde gaen/ die sulcks sal moghen doen/ midts de selve aen een Touw door de Stadt leydende. XXXII Werden oock alle Vleyshouwers expresselick verboden/ geen Bloedt van eenighe Beesten in Geuten of op Straten te laten lopen of leggen/ als mede andere Vuyligheydt/ maer de selve op haer eygen Erf bewaeren/ of buyten de Stadt doen brenghen/ op poene van tien goutguldens. XXXIII Hebben voordts Allen ende een Yeghelick noch onbesmet zijnde verboden/ geene Vuylnis in Geuten/ of op de Straten te smijten/ waer de selve in een Ton/ Tobbeke/ Ofte Pot voor de stoep setten/ tot dat den karman komt/ op de boeten als voorsz zullende den karman daer toe strictelick gelast ende gehouden worden/ om de selve Vuylnis dagelicks wegh te halen. XXXIV Werden oock alle die geene die Vercken schotten aen de Straten hebben/ volgens voorgaende Publicatie belast/ de selve binnen vier-en-twintigh ueren wegh te ruymen/ op poene daer teo staende/ ende daerenboven datelick op dubbeldt geldt af gebrooken te worden. XXXV Item dat een yeder sijn Verckens by Dagen ende Nachten/ groot of kleyn/ sal op sijn eygen Erven/ of binnen sijn eyghen huys houden/ sonder die langhs de Starten te moghen laten loopen/ op verbeurte van de selve Verckens/ ten profijte van den geenen/ die de selve weet te bekomen. LYSTE of Ordre/ Waer naer de Dootkisten/ Doot-baren/ mitsgaders Rouborden/ zullen gemaeckt ende betaelt worden. (.....) Actum den 30 Decemb 1664 Ter Ordonnantie van de Magistraet der Stadt Tyel, S. Schull |
|
